Brein ontwikkeling
Bron: Kiki Kennis Instituut
maart 2024 Ons brein denkt graag in patronen. Creatief denken is daarom vaak moeilijk. Lees onderstaande afbeelding:
Zoals je merkt kan je bovenstaande tekst gewoon lezen. Dat komt omdat ons brein er woorden van maakt. Dit zijn ook patronen.Pasgeboren kinderen zijn nog niet af. Het zijn geen minivolwassenen die alleen nog maar hoeven te groeien. Sommige mensen denken dat de hele ontwikkeling van het kind al in het kinderbrein klaarligt, maar dat een flink deel al bepaald is in de aanleg. Dat is een achterhaald inzicht. Sinds de wetenschap nieuwe beeld gevende technieken gebruikt, zoals hersenscans, weten we dat het allemaal veel ingewikkelder is. Twee kernbegrippen verklaren dat het kinderbrein zich nog helemaal moet ontwikkelen: de plasticiteit van het brein en de verwerking van leerervaringen. Het kinderbrein is tot gigantisch complexe taken in staat en leert die door het opslaan van herinneren aan, zelfs levenslang. Nutteloze dingen leert het brein af. We noemen dat de plasticiteit van het brein. Al voor de geboorte gaat het brein in een moordend tempo aan de slag om alle leerervaringen van het kind, alles wat het meemaakt, om te zetten in verbindingen tussen de hersencellen. Die verbindingen zijn er in het begin amper. Deze verbindingen zijn in hoge mate bepalend voor de functies die het brein later kan uitoefenen. Heeft een kind veel taal gehoord of twee talen tegelijk? Dan zal het brein moeiteloos die twee talen als moedertaal herkennen. Voor de eerste kinderjaren zijn erg belangrijk: dan wordt het meeste werk verzet. Bovendien zijn er gevoelige perioden waarin de verbindingen, bijvoorbeeld het kijken en horen, worden aangelegd. Als een jong kind in die gevoelige perioden niet de goede leerervaringen opdoet, heeft het later grote moeite om die taken uit te voeren. Opvoeders kunnen de brein ontwikkeling stimuleren door een rijke speel-leeromgeving aan te bieden aan het kind. In een rijke speel-leeromgeving kan het kind veel ontdekken, experimenteren en spelen met uitdagende materialen.
Baby
In de eerste maand na de geboorte maakt het brein 15 tot 100 miljoen verbindingen in de hersenen. Het is dan ook een overproductie, waar later fors in gesnoeid zal worden. Het brein houdt namelijk alle opties open. Mocht later blijken dat bepaalde verbindingen niet nodig zijn, dan sterven die weer af. De volgorde van de brein ontwikkeling is een nuttige volgorde. Eerst is er vooral aandacht voor de zintuigelijke waarneming, de verbindingen voor het zien en het horen. Als het kind dan kan zien en horen, kan het veel ervaringen opdoen die het in staat stelt om zich verder te ontwikkelen.
maart 2024 Ons brein denkt graag in patronen. Creatief denken is daarom vaak moeilijk. Lees onderstaande afbeelding:
Zoals je merkt kan je bovenstaande tekst gewoon lezen. Dat komt omdat ons brein er woorden van maakt. Dit zijn ook patronen.Pasgeboren kinderen zijn nog niet af. Het zijn geen minivolwassenen die alleen nog maar hoeven te groeien. Sommige mensen denken dat de hele ontwikkeling van het kind al in het kinderbrein klaarligt, maar dat een flink deel al bepaald is in de aanleg. Dat is een achterhaald inzicht. Sinds de wetenschap nieuwe beeld gevende technieken gebruikt, zoals hersenscans, weten we dat het allemaal veel ingewikkelder is. Twee kernbegrippen verklaren dat het kinderbrein zich nog helemaal moet ontwikkelen: de plasticiteit van het brein en de verwerking van leerervaringen. Het kinderbrein is tot gigantisch complexe taken in staat en leert die door het opslaan van herinneren aan, zelfs levenslang. Nutteloze dingen leert het brein af. We noemen dat de plasticiteit van het brein. Al voor de geboorte gaat het brein in een moordend tempo aan de slag om alle leerervaringen van het kind, alles wat het meemaakt, om te zetten in verbindingen tussen de hersencellen. Die verbindingen zijn er in het begin amper. Deze verbindingen zijn in hoge mate bepalend voor de functies die het brein later kan uitoefenen. Heeft een kind veel taal gehoord of twee talen tegelijk? Dan zal het brein moeiteloos die twee talen als moedertaal herkennen. Voor de eerste kinderjaren zijn erg belangrijk: dan wordt het meeste werk verzet. Bovendien zijn er gevoelige perioden waarin de verbindingen, bijvoorbeeld het kijken en horen, worden aangelegd. Als een jong kind in die gevoelige perioden niet de goede leerervaringen opdoet, heeft het later grote moeite om die taken uit te voeren. Opvoeders kunnen de brein ontwikkeling stimuleren door een rijke speel-leeromgeving aan te bieden aan het kind. In een rijke speel-leeromgeving kan het kind veel ontdekken, experimenteren en spelen met uitdagende materialen.
Baby
In de eerste maand na de geboorte maakt het brein 15 tot 100 miljoen verbindingen in de hersenen. Het is dan ook een overproductie, waar later fors in gesnoeid zal worden. Het brein houdt namelijk alle opties open. Mocht later blijken dat bepaalde verbindingen niet nodig zijn, dan sterven die weer af. De volgorde van de brein ontwikkeling is een nuttige volgorde. Eerst is er vooral aandacht voor de zintuigelijke waarneming, de verbindingen voor het zien en het horen. Als het kind dan kan zien en horen, kan het veel ervaringen opdoen die het in staat stelt om zich verder te ontwikkelen.
Peuter
Tot een jaar of twee leveren al die verbindingen een kind een schat aan mogelijkheden op, maar blijft het qua bewustzijn nog erg beperkt. De wereld van het kind is nog klein. De basis voor de hogere functies wordt gelegd. Op ongeveer driejarige leeftijd worden er bepaalde verbindingen gelegd die gebruikt worden voor het langetermijngeheugen. Dat geheugen is essentieel voor de aanmaak van nieuwe verbindingen: elke opgeslagen herinnering leidt immers tot een verandering in het brein. Voor de moedertaal maakt het brein een vaste set met verbindingen aan. Eigenlijk probeert het kinderbrein er door voortdurende waarnemingen achter te komen voor welke levensomstandigheden het kind voorbereid moet worden. Een leven op de Noordpool? In de grote stad? Het brein stelt zich in op die leefomstandigheden en creëert een ‘brein op maat’.
Schoolkind
Tussen de 6 en 12 jaar is het brein in staat om aangelegde verbindingen verder te specialiseren en ermee door te leren. Het brein werkt nu echt als een informatieverwerkend systeem. Kon de peuter al een beetje tellen met enkele vingers in de lucht, het kind in de basisschoolleeftijd is in staat om enorme hoeveelheden kennis en vaardigheden op te pakken. Het is voorbereid om informatie te signaleren, op te slaan en weer op te roepen. Op deze leeftijd is door het verschil in aanleg, maar ook door verschillen in de ontwikkeling die het brein in eerdere jaren heeft doorgemaakt, al goed te merken of het leren makkelijk of moeilijk gaat en wat er individueel motiverend werkt en wat niet. Tussen de 6 en 8 jaar is de wereld voor het kind een soort raam: alles kan gezien, ervaren en opgeslagen worden. Tussen de 8 en 10 jaar wordt dat snel minder. De hersencellen en de verbindingen ertussen gaan zich sterker ordenen en als ze nergens toe dienen, wordt er in de verbindingen gesnoeid. Het brein wordt daardoor echter nu al minder flexibel. Het kind kan niet meer alle kanten op, niet meer alle opties staan open. Door dat snoeien ontstaat er ruimte voor nieuwe potentie: redeneren en abstract denken. Dat is een enorm belangrijk proces dat ook wel ‘groeien en snoeien’ wordt genoemd.
Puberteit
Bij meisjes op ongeveer hun tiende en bij jongens op ongeveer hun 12e is merkbaar dat hormonen de brein ontwikkeling gaan beïnvloeden. De hersencellen worden door de geslachtshormonen bijvoorbeeld aangezet tot ander sociaal gedrag: vrienden en vriendinnen zijn het allerbelangrijkste van de hele wereld. Ook sensatie zoeken wordt een doel op zich. Bovendien merken de pubers en hun opvoeders dat er stemmingswisselingen zijn en dat er soms geen rem zit op explosief gedrag. De prefrontale cortex die de remfunctie gaat vervullen, is nog niet klaar voor zijn taak. Slaande deuren en harde woorden leiden het kind af van bijvoorbeeld het cognitief leren. De prioriteit ligt nu even bij het sociale leren. En dat is jammer voor de taken ‘geheugen’, ‘plannen’ of ‘probleem oplossen’. Die moeten even geduld hebben. Er is dus bij pubers een onevenwichtigheid in de breinontwikkeling: de hormonen nemen het tijdelijk over, totdat de prefrontale cortex op ongeveer 20 jarige leeftijd (bij jongens zelfs nog later) klaar is om weer balans te brengen. Waarschijnlijk is de functie van deze periode dat de puber veel nieuwe ervaringen op kan doen en dat dit helpt het brein voor te bereiden op de verzelfstandiging.
Bij meisjes op ongeveer hun tiende en bij jongens op ongeveer hun 12e is merkbaar dat hormonen de brein ontwikkeling gaan beïnvloeden. De hersencellen worden door de geslachtshormonen bijvoorbeeld aangezet tot ander sociaal gedrag: vrienden en vriendinnen zijn het allerbelangrijkste van de hele wereld. Ook sensatie zoeken wordt een doel op zich. Bovendien merken de pubers en hun opvoeders dat er stemmingswisselingen zijn en dat er soms geen rem zit op explosief gedrag. De prefrontale cortex die de remfunctie gaat vervullen, is nog niet klaar voor zijn taak. Slaande deuren en harde woorden leiden het kind af van bijvoorbeeld het cognitief leren. De prioriteit ligt nu even bij het sociale leren. En dat is jammer voor de taken ‘geheugen’, ‘plannen’ of ‘probleem oplossen’. Die moeten even geduld hebben. Er is dus bij pubers een onevenwichtigheid in de breinontwikkeling: de hormonen nemen het tijdelijk over, totdat de prefrontale cortex op ongeveer 20 jarige leeftijd (bij jongens zelfs nog later) klaar is om weer balans te brengen. Waarschijnlijk is de functie van deze periode dat de puber veel nieuwe ervaringen op kan doen en dat dit helpt het brein voor te bereiden op de verzelfstandiging.
Volwassenen
Tussen ongeveer de 25 en de 35 jaar bereikt het brein zijn top. Tot meer prestaties zal het levenslang niet meer in staat zijn. Dagelijks verliest de volwassene hersencellen en de reactiesnelheid, het ruimtelijk inzicht en het redeneervermogen neemt af. Maar ook het geheugen gaat achteruit. Bij mannen gaat dit laatste sneller dan bij vrouwen. Door te trainen, kennis en vaardigheden op peil te houden, actief en fit te leveren kunnen we het verlies voor een deel compenseren en camoufleren. Ook al is het brein minder flexibel, het blijft in staat om nieuwe leerervaringen te verwerven en zich aan gewijzigde omstandigheden aan te passen. Tot op hoge leeftijd is ons brein plastisch.
Tussen ongeveer de 25 en de 35 jaar bereikt het brein zijn top. Tot meer prestaties zal het levenslang niet meer in staat zijn. Dagelijks verliest de volwassene hersencellen en de reactiesnelheid, het ruimtelijk inzicht en het redeneervermogen neemt af. Maar ook het geheugen gaat achteruit. Bij mannen gaat dit laatste sneller dan bij vrouwen. Door te trainen, kennis en vaardigheden op peil te houden, actief en fit te leveren kunnen we het verlies voor een deel compenseren en camoufleren. Ook al is het brein minder flexibel, het blijft in staat om nieuwe leerervaringen te verwerven en zich aan gewijzigde omstandigheden aan te passen. Tot op hoge leeftijd is ons brein plastisch.
Ouderdom/bejaarde
Het brein gaat achteruit. De brein afbreking is onafwendbaar. We leveren fors in en dat wordt ook voor iedereen merkbaar. Bij mensen met een hoge opleiding en een actieve leefstijl begint dit verlies wat later en gaat het minder snel dan bij anderen. Ook lichaamsbeweging en sociale en mentale activiteiten beïnvloeden dit proces positief (Kinderkoppie, Betsy van der Grift).
Brein ontwikkeling en expressie
Het ontwikkelen van expressief talent bij kinderen speelt een cruciale rol in hun brein ontwikkeling. Wanneer kinderen worden gestimuleerd om zich creatief te uiten, worden verschillende delen van hun brein geactiveerd en gestimuleerd, wat bijdraagt aan een gezonde ontwikkeling.
Het werken aan expressief talent kan helpen bij het versterken van verbindingen tussen neuronen in de hersenen, waardoor kinderen beter in staat zijn om te leren, problemen op te lossen en zichzelf uit te drukken. Door middel van creatieve activiteiten zoals tekenen, schilderen, muziek maken of toneelspelen, worden verschillende cognitieve vaardigheden gestimuleerd en ontwikkeld.
Daarnaast kan het werken aan expressief talent bijdragen aan de emotionele ontwikkeling van kinderen. Door zich creatief te uiten, leren kinderen omgaan met emoties, zelfexpressie en zelfvertrouwen op te bouwen. Dit kan op zijn beurt bijdragen aan een positief zelfbeeld en een gezonde emotionele ontwikkeling.
Het is daarom van groot belang om kinderen te stimuleren en te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun expressief talent. Door creatieve activiteiten te integreren in het dagelijkse leven en educatieve programma’s, kunnen we bijdragen aan een gezonde brein ontwikkeling en het welzijn van kinderen in het algemeen.
Het brein gaat achteruit. De brein afbreking is onafwendbaar. We leveren fors in en dat wordt ook voor iedereen merkbaar. Bij mensen met een hoge opleiding en een actieve leefstijl begint dit verlies wat later en gaat het minder snel dan bij anderen. Ook lichaamsbeweging en sociale en mentale activiteiten beïnvloeden dit proces positief (Kinderkoppie, Betsy van der Grift).
Brein ontwikkeling en expressie
Het ontwikkelen van expressief talent bij kinderen speelt een cruciale rol in hun brein ontwikkeling. Wanneer kinderen worden gestimuleerd om zich creatief te uiten, worden verschillende delen van hun brein geactiveerd en gestimuleerd, wat bijdraagt aan een gezonde ontwikkeling.
Het werken aan expressief talent kan helpen bij het versterken van verbindingen tussen neuronen in de hersenen, waardoor kinderen beter in staat zijn om te leren, problemen op te lossen en zichzelf uit te drukken. Door middel van creatieve activiteiten zoals tekenen, schilderen, muziek maken of toneelspelen, worden verschillende cognitieve vaardigheden gestimuleerd en ontwikkeld.
Daarnaast kan het werken aan expressief talent bijdragen aan de emotionele ontwikkeling van kinderen. Door zich creatief te uiten, leren kinderen omgaan met emoties, zelfexpressie en zelfvertrouwen op te bouwen. Dit kan op zijn beurt bijdragen aan een positief zelfbeeld en een gezonde emotionele ontwikkeling.
Het is daarom van groot belang om kinderen te stimuleren en te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun expressief talent. Door creatieve activiteiten te integreren in het dagelijkse leven en educatieve programma’s, kunnen we bijdragen aan een gezonde brein ontwikkeling en het welzijn van kinderen in het algemeen.
Laten we samen werken aan het creëren van een omgeving waarin kinderen
de ruimte krijgen om hun creativiteit te uiten en hun expressief talent
te ontwikkelen, zodat zij optimaal kunnen groeien en bloeien.