Commentaar Kinderopvang / School uit de Toekomst:
Onze kinderopvang kan niet worden overgenomen!
Wij zijn te uniek voor overname, te vernieuwend.
En te zelfstandig.
Een aantal weetjes hierover:
– het bestuur en management van de kinderopvang werkt onbetaald
– de kavel is eigendom van de Stichting en kan niet verkocht worden
– de huidige juffen zullen nooit vertrekken. Zij kennen andere kinderopvangen waar ze nooit met zoveel plezier zouden kunnen werken. En geld speelt bij hen geen rol.
– winst maken is nooit het streven geweest van onze kinderopvang
– wij zijn er alleen voor de kinderen
– wij zijn de kinderopvang die elke ouder zou hebben gewenst toen hij zo jong was, want wie wil niet naar een kinderopvang waar geen nee gezegd wordt?
Bron: kinderopvangtotaal.nl
Auteur: Frida Noordzij
Datum: 3 mei 2024
Overnames in de kinderopvang: ‘Meerwaarde van kleine organisaties ernstig onderschat’
Kleine ondernemers in de kinderopvang houden maar moeilijk het hoofd boven water. De toenemende regeldruk en krapte in de arbeidsmarkt zijn redenen om hun locatie(s) te verkopen aan grotere spelers. Wat verliezen we als sector aan deze overnames? En is er überhaupt nog toekomst voor kleinschalige organisaties? Iris Roozenburg van Match Plan denkt van wel, mits deze organisaties ‘hun beleid en processen op orde hebben’.
De 100 grootste kinderopvangorganisaties in Nederland vertegenwoordigen ruim 47 procent van het totaal aantal locaties en ruim 52 procent van het totaal aantal kindplaatsen. Kortom: de grote organisaties hebben een flink aandeel in de sector. En dat aandeel lijkt te groeien. In 2021 berichtte KinderopvangTotaal al over de groei van het aantal overnames in de sector, waarbij vooral de relatief kleine organisaties worden overgenomen.
Trend zet door
Die trend lijkt anno 2024 door te zetten, beaamt Iris Roozenburg, Senior Consultant bij Match Plan. Iris runde zelf tien jaar lang een kinderopvangorganisatie, Bam!, dat ze opbouwde vanuit een failliet kinderdagverblijf. ‘In het grote plaatje zien we dat de trend – waarbij kleine spelers worden opgekocht door grotere – zich doorzet. Wij merken nog steeds dat veel kleinere organisaties ervoor kiezen om de onderneming over te dragen aan een derde partij, vanwege de toenemende regeldruk vanuit de overheid en het toegenomen (en verder toenemende) personeelstekort. Voor kleinere organisaties is dit op de lange termijn veel minder goed op te vangen, waardoor ondernemers van kleine organisaties er steeds vaker voor kiezen te stoppen.’
BVOK
Ook Natascha van der Post, voorzitter van de BrancheVereniging Ondernemers Kinderopvang (BVOK), merkt die trend op. Zij sprak onlangs een kleine kinderopvangondernemer die besloten heeft te gaan stoppen. ‘Regeldruk vanuit de overheid, jarenlange giga krapte in de arbeidsmarkt, veranderingen in de markt en concurrentie van de grote partijen om ons heen. Daarbij kwam voor ons nog een nieuwbouwproject dat er aan komt en we te maken zouden krijgen met een aanbestedingsprocedure, dat wij het dan zouden moeten opnemen tegen grote partijen. Dit was voor ons niet te doen als kleine organisatie waar we de mankracht niet voor hebben. Ik ben bang dat er steeds meer kleine ondernemers gaan stoppen vanwege dezelfde punten’, vertelde hij haar.
‘Belangrijkheid kleine ondernemer ernstig onderschat’
‘De mate van belangrijkheid van de kleine ondernemer wordt ernstig onderschat’, stelt Natascha in een gastblog op KinderopvangTotaal. ‘Kleine ondernemers zijn vaak lokaal gevestigd en hebben een grote maatschappelijke waarde in hun omgeving. Doordat zij ouders vaak persoonlijk kennen en korte lijnen binnen de organisatie hebben, kunnen zij snel schakelen. Persoonlijke en hoogwaardige kinderopvang is dat wat zij bieden.’
Zwaard van Damocles
‘Als BVOK-voorzitter heb ik het al vaker gezegd. De mate van snelheid van veranderende wet- en regelgeving zorgt ervoor dat je als ondernemer constant moet schakelen. In plaats van even een pas op de plaats te kunnen doen en je op het primaire proces te kunnen richten moet je je alweer voorbereiden op nieuwe veranderingen. De veranderingen die er nu aankomen hangen als een zwaard van Damocles boven de hoofden van ondernemers: nieuw stelsel met verzwaarde administratieve lasten, personeelstekorten waar nog veel te weinig op geanticipeerd wordt, herijking van de wet IKK – waar net niet de essentie geraakt wordt voor kleine ondernemers. (…) Daar waar de aandacht bij het kind (en ouder) zou moeten zijn, staat vooral de poespas erom heen centraal.’
Zonde
Hoewel in Nederland gemiddeld gezien de kwaliteit in de kinderopvang goed is en de grote spelers daar zeker aan bijdragen, ziet ook Iris de kracht van het kleinschalige ondernemerschap. ‘Het is zonde dat de kleinschalige kinderopvangorganisaties steeds meer lijken te verdwijnen’, vindt Iris. ‘De korte lijnen, betrokkenheid van de ondernemers richting klanten en kleinschaligheid zijn voor ouders juist vaak reden om te kiezen voor een kleinere kinderopvangorganisatie ten opzichte van een grotere speler. Binnen kleinere organisaties is veel meer maatwerk mogelijk, waardoor beter aangesloten kan worden bij de behoefte van het individuele kind. De andere kant is, dat er genoeg voorbeelden zijn van grote spelers, die, door hun processen daarop in te richten en medewerkers daartoe opleiden, goed in staat zijn om net zo betrokken te zijn als kleinere organisaties.’
Risico’s voor toegankelijkheid
Wanneer kleine organisaties worden opgekocht, valt er voor ouders minder te kiezen. Is de toegankelijkheid in het geding? ‘Wat betreft de toegankelijkheid vormt de overnametrend niet direct een risico, omdat het aantal beschikbare opvangplekken daarmee niet verandert. Het toenemende personeelstekort en de plannen van de overheid om kinderopvang gratis te maken, vormen een groter risico voor de toegankelijkheid van kinderopvang in zijn algemeenheid.’
‘Regeldruk heeft impact op de sector’
De toenemende regeldruk vanuit de overheid heeft grote impact op de sector, stelde ook Arno Dielesen, overnamespecialist kinderopvang bij Match Plan, eerder al. ‘Wij hebben de afgelopen jaren veel verschillende partijen binnen de kinderopvang begeleid bij een aankoop- of verkooptraject. Wij zien daarbij dat met name de relatief kleine organisaties (1 tot 5 locaties) moeite hebben met de aangescherpte kwaliteitsregelgeving. Het gevolg is dat zij onzekerheid en druk voelen en steeds vaker afzien van het ondernemerschap. De grotere organisaties hebben door hun omvang minder moeite met deze aanpassingen.’
Hoop
‘De regeldruk neemt de komende jaren alleen maar meer toe in de kinderopvang’, voorspelt ook Iris. ‘Onlangs is ook het voorstel voor een nieuw financieringssysteem aangekondigd, waardoor de regeldruk voor kleine ondernemers alleen maar meer zal toenemen.’ Toch is er hoop voor kleine ondernemers. ‘Ondanks al deze uitdagingen, geloof ik zeker dat het nog mogelijk is om een kleine onderneming in de kinderopvang te runnen. We zien ook dat medewerkers van hele kleine organisaties vaak zo betrokken zijn bij de ondernemer, dat die ondernemers soms zelfs minder last hebben van personeelstekort dan grotere partijen. Als die organisaties hun beleid en processen op orde hebben, kan het runnen van een kleine kinderopvangorganisatie nog steeds heel leuk zijn. Ik geloof dan ook zeker dat er ondanks deze trend in de toekomst ruimte blijft voor klein ondernemerschap in de kinderopvang.’
Podcast overname kinderopvang
Match Plan heeft recent een podcast opgenomen bij kinderopvang Monkey Donky over het overnemen van een bedrijf. In deze aflevering gaat de eigenaar van de kinderopvang, Herman Noordstrand, samen Arno Dielesen in gesprek over het proces van het overnemen van een bedrijf binnen de kinderopvang. Beluister de podcast hier.
Reacties uit het veld
‘Personeel stapt massaal over’
De blog van Natascha riep meerdere reacties op uit het veld. Zo reageert ondernemer Tineke: ‘Wij zitten in hetzelfde schuitje om dezelfde redenen. Personeel stapt massaal over naar de ‘grote jongens’ om ons heen, die meer kunnen beloven dan wij kunnen waarmaken. Morgen voeren we ons eerste verkoopgesprek.’
José Goes reageert: ‘Zo jammer dat ze ‘opgeslokt’ worden door die grote organisaties. Die kleine kinderdagverblijven zijn goud waard!’
‘Het plezier in ondernemen wordt verziekt’
Marit Verkerk heeft een adviesbureau dat zich richt op de kleine kinderopvangorganisaties: ‘Het plezier in ondernemen wordt verziekt door doorslaande administratieve- en regeldruk. Daarnaast worden sommigen zelfs door personeel onder druk gezet om bijvoorbeeld een bepaalde groepssamenstelling te hanteren anders gaan ze ‘wel ergens anders werken’. Grote organisaties maken afspraken met scholenkoepels en gemeenten: de kleine kinderopvangorganisatie met de wortels al jaren in de plaatselijke klei heeft het nakijken en kan opdoeken.’
Esther Dekker schrijft: ‘We zijn zover van onze kernactiviteit afgedreven. En dat geeft alleen maar verlies aan werkplezier, passie en het grootste tekort aan echte en kwalitatieve goede aandacht voor de kinderen. Wanneer staat er een leider op die hier weer voor durft te gaan en staan?’
‘”Dom” dat we niet op hun aanbod ingaan’
Brigitte de Bruin reageert: ‘Hier worden we regelmatig gebeld door grotere organisaties voor overname. Kreeg zelfs te horen: “Dom dat we er niet op ingaan want we gaan het toch niet redden tegen “hun”.” Maar ouders en medewerkers staan gelukkig nog vol achter ons. We doen er alles aan om te blijven bestaan. Maar kost soms wel moeite door bepaalde regels en vooral bijbehorende kosten… Hier zijn wij de laatste in onze omgeving. Heel jammer, want was altijd fijn om samen naar dingen te kijken en samen te kunnen sparren.
